Er komt heel wat kijken bij het bouwen voor mensen met een beperking. Ik heb erg veel geleerd van de ervaring die ik heb opgedaan met het bouwen voor mijn dochter. Het bouwen voor mensen met een beperking gaat veel verder dan een “normale” ontwerp opdracht.

Vooruit kijken

Zoals altijd, bij ingrijpende en kostbare plannen, is het belangrijk om voordat aan een verbouwing begint eerst eens goed denkt over hoe dit wil aanpakken. Neem hiervoor ruim de tijd en wees niet bang om diep de details in te gaan. Alles wat je in deze fase voorbereidt en doet betaald zich tijdens de uitvoering dubbel en dwars uit.

Informatie vergaren

Natuurlijk heb je niet alle wijsheid in pacht. Ga dan ook zo snel mogelijk met specialisten om tafel zitten en bespreek je plannen tot in detail. Een architect heeft ervaring met bouwen en is in staat om eisen en wensen om te zetten in een concreet ontwerp. Bovendien weet de architect aan welke eisen een gebouw moet voldoen, en met welke lokale wet en regelgeving je moet rekening houden. Het is overigens heel belangrijk om nu ook je buren te informeren over je plannen. Door ze te betrekken bij je plan kun je rekening houden met de wensen die je buren hebben en zo conflicten in de vergunningaanvraag vermijden.

Eisen en wensen

Belangrijk bij het maken van een ontwerp is altijd dat de eisen die je stelt aan de woning helder zijn, het zogenaamde programma van eisen. Het maken van een goed PVE is de basis voor het uiteindelijke ontwerp. Dit gaat natuurlijk over het uiterlijk van de verbouwing (materiaal, hoogte plafonds, welk type dak enz.) maar, wanneer er verbouwd wordt voor een gehandicapt kind, komen er ook dingen bij kijken zoals:

• hoe groot moeten de ruimtes worden waar mijn kind gebruik van gaat maken;
• welke voorzieningen zijn er nodig?
• moet er een aparte badkamer komen of een apart toilet?
• speelt mijn kind veel op de eigen kamer of juist meer in de huiskamer?
• Heeft mijn kind behoefte aan een uitraaskamer of een aparte speelruimte?
• Is de woning na de verbouwing nog goed bewoonbaar voor de andere gezinsleden?

Je moet eigenlijk in de huid van je gehandicapte kind kruipen. Het is uiteraard ook belangrijk te bedenken hoe de toekomst van je kind eruit gaat zien. Hoe lang blijft hij of zij nog thuis wonen? Hoe zal je kind zich ontwikkelen? Moet er rekening worden gehouden met méér beperkte mobiliteit, of is er kans dat gedragsproblemen de kop op gaan steken in de pubertijd? Het kan bijvoorbeeld slim zijn om bij het plaatsen van een nieuwe keuken al rekening te houden met een kind dat in een rolstoel zit. Wellicht is deze daar nu nog wat te jong voor, maar over een paar jaar kan dit erg handig zijn. Het is kortom aan te raden om enige flexibiliteit in de aanbouw in te bouwen.

Slim ontwerpen

Als je een programma van eisen hebt wordt het tijd om te gaan ontwerpen. Het is ook nu weer aan te raden om dit met een architect samen te doen. Het ontwerpen is een proces van schetsen, beoordelen, bijstellen en opnieuw schetsen. Vaak ontdek je tijdens de ontwerpfase dat een onderdeel mist in het programma van eisen. Het is een proces van ontdekken en zaken opnieuw schikken. Ook nu geldt: Neem de tijd!

Een vraag die u zeker moet stellen is hoe lang u in de woning wil blijven wonen. Als het de bedoeling is de woning over een aantal jaren te verkopen dan is het verstandig om goed na te denken wat de woning aantrekkelijk maakt voor toekomstige bewoners. Er is de komende jaren veel vraag zal zijn naar aangepaste woningen. Door in het ontwerp rekening te houden met deze doelgroep zal de woning veel makkelijker te verkopen zijn. Als u in de woning wil blijven wonen nadat uw kinderen het huis verlaten (ja, ook gehandicapte kinderen verlaten uiteindelijk het huis) dan is het slim om eens goed na te denken wat u gaat doen met de extra ruimte. Misschien hebt u juist behoefte aan extra buitenruimte. In dat geval kunt u al met de sloop rekening houden tijdens de bouw.

Geld

Eigenlijk het echte startpunt, en soms grootste struikelblok, bij elke verbouwing. Wat mag het gaan kosten? Verbouwingen zijn duur. Alles wat je de aannemer laat doen kost geld. Onderzoek dus vooraf goed wat de financiële mogelijkheden zijn, uiteraard in samenspraak met uw hypotheekverstrekker of bank.

Subsidie

De gemeente kan via de WMO (wet maatschappelijke ondersteuning), een deel, van de kosten van de verbouwing vergoeden. Deze subsidie is echter aan strenge regels gebonden. De belangrijkste regel is dat je niet met de bouw mag zijn begonnen voordat de subsidieaanvraag is goedgekeurd. Leg daarom zo snel mogelijk contact met de gemeente wanneer je van de plannen concreet worden. Dat scheelt een heleboel frustratie in een later stadium van de bouw.

besparen

Om de kosten te drukken zijn er wellicht zaken die je zelf kan doen, of samen met handige buurmannen, broers zussen vaders en moeders die het leuk vinden om een handje te helpen. Door zelf een aantal klussen binnen de verbouwing aan te pakken kun je soms duizenden euro’s besparen op de bouwsom.

De uitvoering

De aannemer keuze

Wanneer je bij aannemers offertes gaat opvragen is het belangrijk dat alle aannemers dezelfde informatie krijgen. Dus zorg ervoor dat je het programma van eisen goed op papier hebt staan. Dit voorkomt misverstanden.

Een aannemer kies je niet enkel op basis van een offerte. Je moet vooral vertrouwen hebben in je aannemer. Een verbouwing is voor elke gezin ingrijpend. Maar helemaal met een gehandicapt kind in huis. Maak de aannemer duidelijk hoe de situatie bij u thuis is. Vraag na en onderzoek of hij ervaring heeft met het bouwen voor mensen met een beperking. Maak duidelijke afspraken met de aannemer over de werkzaamheden. Hoe laat mag er worden begonnen met de werkzaamheden en wanneer moeten deze ophouden? Zo zijn er zeker aannemers die open staan voor kortere werktijden. Ook zou er kunnen worden afgesproken dat erg lawaaiige werkzaamheden worden uitgevoerd wanneer uw gehandicapte kind niet aanwezig is. Mag er een radio worden afgespeeld op de bouwplaats? Vrijwel alle aannemers werken met onderaannemers die, in de regel, niet op de hoogte zijn van de afspraken die jij met de aannemer hebt gemaakt. Vergewis je er dus van dat dit wel gebeurd!

Tijdens de bouw

Wellicht is het mogelijk dat uw kind een tijdje bij opa oma of andere mantelzorgers gaat wonen, of is het slim om tijdelijk elders in te trekken, in een huisje op een vakantiepark in de buurt bijvoorbeeld. Hoewel dit natuurlijk extra kosten met zich mee brengt is het voordeel dat de verbouwing veel sneller kan gaan. Zorg er wel voor dat iedere dag het werk dat is gedaan wordt nagelopen duur u of de architect. Zo voorkomt u dat zaken niet goed of zelfs helemaal niet worden uitgevoerd. Loop samen met de architect of een bouwkundige na de bouw alles nog een keer na. Zijn er geen zaken vergeten, is de uitvoering wel conform de afspraken?